Ηλιακά εγκαύματα – Τι είναι και πως θα τα αντιμετωπίσουμε!

Το δέρμα μας
Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο ανθρώπινο όργανο και αντιστοιχεί περίπου στο 17% του βάρους ενός μέσου ενήλικα!

To δέρμα επίσης πραγματοποιεί πολλές από τις φυσιολογικές λειτουργίες:

Προστατεύει από τραυματισμούς και μολύνσεις
Βοηθάει στην ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος
Συνθέτοντας την μελανίνη, βοηθάει τους υποκείμενους ιστούς να μην έχουν φθορές από διάφορους τύπους ακτινοβολίας
Μεταβολίζει και παράγει την ενεργό μορφή της βιταμίνης D, απαραίτητη για γερά οστά και άλλες λειτουργίες
Το ηλιακό έγκαυμα
Το ηλιακό έγκαυμα προκαλείται μετά από μεγάλη (οξεία) υπερέκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία. Μπορεί να προκληθεί από φυσικό ηλιακό φώς αλλά και από λάμπες μαυρίσματος, λάμπες UV ακτινοβολίας κλπ.

Μερικές φορές, αν και όχι πολύ συχνά το έγκαυμα αυτό είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου και της χρήσης φαρμάκων που παίρνουμε είτε από το στόμα είτε χρησιμοποιούμε τοπικά. Τότε το φαινόμενο λέγεται φωτοευαισθησία. Αρκετά φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν φωτοευαισθησία.

Η εικόνα ενός ηλιακού εγκαύματος στην περιοχή που έχει δεχτεί την ακτινοβολία, παρουσιάζεται με ερύθημα (κοκκίνισμα) και οίδημα (πρήξιμο), τα οποία προκαλούνται από την αύξηση της αιματικής κυκλοφορίας στην περιοχή. Η αύξηση της ροής του αίματος αρχίζει 4 ώρες μετά την έκθεση και κορυφώνεται σε περίπου 24 ώρες. Τα πολύ σοβαρά περιστατικά παρουσιάζουν και φουσκάλες, πυρετό, παραλήρημα, εμετό και καταπληξία (σοκ).

Αν εμφανιστούν φουσκάλες θα ξεφουσκώσουν και θα ξεφλουδίσει το δέρμα μέσα σε λίγες μέρες. Το δέρμα είναι ευαίσθητο (πονάει, τσούζει) και η αποκατάσταση του θα είναι πλήρης σε λίγες μέρες. Για πολλές εβδομάδες, το καμένο δέρμα είναι πιο ευαίσθητο σε νέα ηλιακή ακτινοβολία. Είναι πλέον γνωστό ότι η δερματική «ανάμνηση» ενός ηλιακού εγκαύματος μας συνοδεύει σε όλη μας την ζωή.

Τι να κάνω
Αν για οποιονδήποτε λόγο καείτε από τον ήλιο είναι χρήσιμο να γνωρίζετε κάποια πράγματα.

Αρχικά κατάλληλα για αυτοθεραπεία είναι τα ήπια, μικρά ηλιακά εγκαύματα. Μην διστάσετε να απευθυνθείτε στον φαρμακοποιό σας για εκτίμηση και βοήθεια σε ότι αφορά το έγκαυμα.

Ο στόχος της φροντίδας είναι να μετριαστεί ο πόνος, να επιταχυνθεί η ανάρρωση και να χρησιμοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία για να μην ξανασυμβεί κάτι τέτοιο στο μέλλον.

Αφού λοιπόν έχει προκληθεί ένα έγκαυμα μια καλή ιδέα που θα μας βοηθήσει είναι τα χλιαρά ντους και τα επιθέματα με δροσερό (όχι κρύο) νερό. Επίσης το να φορέσουμε άνετα ρούχα θα μας βοηθήσει να νιώσουμε λιγότερες ενοχλήσεις.

Ποια προϊόντα να επιλέξω;
Τα ειδικά ενυδατικά προϊόντα θα μας ανακουφίσουν από τον πόνο και θα φροντίσουν το δέρμα μας. Αν οι ενοχλήσεις είναι έντονες, μπορούμε να πιούμε και ένα παυσίπονο (παρακεταμόλη, ή ασπιρίνη). Αυτό θα μειώσει και την δερματική φλεγμονή.

Τα προϊόντα που έχουν υδροκολλοειδή φόρμουλα, τα προϊόντα αλόης και διάφορα άλλα ειδικά τοπικά προϊόντα έχει αποδειχτεί ότι μπορούν να ανακουφίσουν δραματικά από τον πόνο του εγκαύματος.

Κάποιοι Έλληνες κατασκευαστές έχουν ενσωματώσει παραδοσιακές θεραπευτικές προσεγγίσεις στις φόρμουλες τους όπως το γιαούρτι με εξαιρετικά αποτελέσματα. Αν το έγκαυμα είναι πιο έντονο ο φαρμακοποιός σας μπορεί να συστήσει κρέμα ή καλύτερα γαλάκτωμα κορτιζόνης για χρήση για 2-3 24ωρα. Σε κάποια περιστατικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ενυδάτωση από το στόμα.

Έτσι και αλλιώς είναι σημαντικό να παραμείνετε ενυδατωμένοι.

Και μετά;
Μετά το έγκαυμα δεν πρέπει να σας δει ο ήλιος για πολλές ημέρες. Συζητήστε με τον φαρμακοποιό σας ποιο αντηλιακό είναι κατάλληλο για εσάς και μην το αγοράσετε απλώς. Χρησιμοποιήστε το με σύνεση στα πλαίσια ενός συνετού πλάνου ηλιακής έκθεσης.

Η επιδίωξη κάθε επαγγελματία της υγείας είναι η συστηματική εκπαίδευση των Ελλήνων στην σωστή και με μέτρο απόλαυση του ήλιου της Ελλάδας.

Κάθε γονέας πρέπει να αναλάβει την ευθύνη του προστατεύοντας τα παιδιά του και τον εαυτό του αποφεύγοντας την ηλιακή ακτινοβολία.

Θα ήθελα να σας παρακαλέσω να μην χρησιμοποιείτε πολύ λιπαρές ουσίες (βούτυρο κλπ) για να ανακουφιστείτε. Δεν δουλεύει και μάλλον επιδεινώνει «αδυνατίζοντας» τον φυσιολογικό φραγμό του δέρματος σας.

Κακονίκος Κωνσταντίνος MSc

Φαρμακοποιός.